Trudno uwierzyć, ale nasz polski Billboard 200 świętuje swój jubileusz – swoje tysięczne wydanie! Przez ostatnie 20 lat przez OLiS przewinęło się ponad 6 tysięcy różnych albumów. Które radziły sobie najlepiej?
Czas mija, ale nie na stronie OLiSu…
OLiS czyli Oficjalna Lista Sprzedaży to pierwsza i jak do tej pory jedyna polska lista muzyczna bazująca na detalicznej sprzedaży fizycznej. Przygotowywana jest na zlecenie Związku Producentów Audio-Video przez zewnętrzne firmy badawcze (obecnie jest to Kantar) w oparciu o raporty z sieci sklepowych (Empik, Media Markt, Saturn, Rockserwis, Smyk), mniejsze sklepy niezależne, a także sklepy internetowe i prowadzące sprzedaż na koncertach.
Pierwszy OLiS został opublikowany blisko 20 lat temu, bo 13 listopada 2000 roku. Założeniem Oficjalnej Listy Sprzedaży jest przygotowywanie regularnych, cotygodniowych raportów fizycznej sprzedaży detalicznej, ale na ogół zestawienia za okres świąt Bożego Narodzenia/Nowego Roku lub Wielkanocy przygotowywane są za okres 2 lub nawet 3 tygodni (np. lista numer 57 opublikowana 14 stycznia 2002 roku obejmowała sprzedaż od 17.12.2001 do 06.01.2002). 15 razy zdarzyło się również, że OLiS tygodniowy nie obejmował pełnych 7 dni – ostatnia taka sytuacja miała miejsce 25 listopada 2013 roku (OLiS nr 659). Stąd też liczba tygodni od 13 listopada do dziś nie pokrywa się z numeracją OLiSu.
„21” najpopularniejszym albumem, Dawid Podsiadło – artystą
Metod przygotowywania zbiorczych zestawień muzycznych za długi okres jest kilka. Dla krótkich okresów (miesięcznych lub rocznych) zestawienia przygotowuje się dokładnie w taki sam sposób jak listy tygodniowe narastająco sumując zmienną porządkową (tutaj: sprzedaż fizyczną). W ten sposób przygotowywane są przez ZPAV zestawienia miesięczne i roczne.
W przypadku list obejmujące dłuższe okresy, przemysł muzyczny wypracował specjalne systemu punktowe, które rozwiązują problemy zmieniającego się rynku fonograficznego (nowe sposoby słuchania muzyki, zmiany wielkości rynki itd.).
Poniższa lista Top 100 albumów na OLiSie została przygotowana w oparciu o algorytm „AT40 Power Point Formula” opracowany w latach 80-tych przez wydawców zestawienia American Top 40, który z pewnymi modyfikacjami stosowany jest do tej pory przez magazyn Billboard przy przygotowywaniu wieloletnich rankingów. Dla zainteresowanych szczegóły algorytmu zamieszczam na końcu wpisu.
Metodologia
„AT40 Power Point Formula” każdej pozycji na tygodniowym (cząstkowym) zestawieniu przypisuje pewną wartość bazując na trzech istotnych założeniach:
1. Odwrócony system punktowy – im wyższa pozycja w zestawieniu cząstkowym tym większa liczba punktów.
2. Różnica między liczbą punktów miejsca 1. i 2., jest większa niż między liczbą punktów dla miejsca 2. i 3. – jest to założenie zgodne z rozkładem Pareta.
3. Dłuższy pobyt na miejscu pierwszym oznacza większą przewagę punktową nad miejscem drugim.
Algorytm „AT40 Power Point” przypisuje punkty (points) danemu miejscu (rank) zgodnie ze wzorem:
Jest to odpowiednio: dla miejsca 1 – 60 pkt, 2 – 58 pkt, 3 – 56 pkt, …, 10 – 42 pkt. 11 – 40 pkt, 12 – 39 pkt, …, 49 – 2 pkt i 50 – 1 pkt. Dodatkowo dla każdego nieprzerwanego ciągu pobytu na #1 miejscu (n – długość ciągu) przyznawany jest „bonus” punktowy zgodnie z formułą:
Oznacza to, że album z historią OLiS jak poniżej („21” – Adele) dostanie bonus punktowy za pierwsze miejsca odpowiednio: 140 punktów (4 tygodnie) + 20 punktów (1 tydzień) + 20 punktów (1 tydzień) + 50 punktów (2 tygodnie) + 20 punktów (1 tydzień).
42-19-10-17-8-6-6-9-4-5-5-7-4-7-9-7-6-6-5-6-6-5-6-8-5-5-4-2-4-2-2-3-4-3-2-3-4-2-4-4-5-1-1-1-1-2-1-2-1-2-4-1-1-2-3-4-2-2-1-2-3-4-4-4-6-7-2-4-7-6-9-6-7-8-11-13-13-8-8-6-7-10-13-13-17-24-30-19-24-23-14-17-15-23-29-28-28-19-23-21-47-17-15-18-19-19-17-19-16-13-30-44-38-44-49-38-44
Zestawienia bazujące na odwróconym systemie punktowym są stosowane chętnie w przypadku podsumowań obejmujących długi okres , podczas którego zmieniały się zasady przygotowania zestawień jak i sam rynek muzyczny.
